Reżyseria: Adrian Prawica
Scenariusz: Rafał Muskała
Produkcja: USA, 2013
Gatunek: dokumentalny
Czas trwania: 74 min
Film “Czwarta Dzielnica” opowiada historię milionów Polaków, którzy przybyli do Stanów Zjednoczonych w poszukiwaniu lepszego życia. Zrealizowany w Chicago przez młodych twórców przeprowadza nas przez czas początków emigracji, aż do momentu w którym Polska odzyskała niepodległość.
Adrian Prawica i Rafał Muskała w 2010 roku podjęli się trudnej próby uchwycenia historii emigracji, o której nikt nie mówi, ani nie pisze. Przez kilka lat zaglądali do różnych miejsc w których były polskie ślady. Twórcy dotarli do zdjęć, z których część nigdy nie ujrzała światła dziennego. Podróżowali po całych Stanach Zjednoczonych, aby najdokładniej ukazać emigrację i wędrówki Polaków – nie zabrakło ich w Jamestown, w Nowym Jorku, w Waszyngtonie, w Teksasie i przede wszystkim w Chicago. To na tym mieście oparli swój film. W Chicago bowiem miliony Polaków pracowało w rzeźniach i hutach stali. Tam w pocie czoła starali się zarobić na swój własny kawałek ziemi.
“Czwarta Dzielnica” to również film, który opowiada o codziennym życiu polskich emigrantów w Chicago. Zagląda tam, gdzie nikt wcześniej nie dotarł. Oryginalne zdjęcia i filmy ukazują jak wyglądał zwykły dzień Polaków. Twórcy dotarli także do gazet, które wydane przed stu laty odkrywają jakim językiem się posługiwali. Całość została sfotografowana i sfilmowana w technologii High Definition, więc wszystkie archiwalne materiały możemy oglądać w wysokiej rozdzielczości.
Przez film przeprowadzają nas historycy polskiego bądź amerykańsko-polskiego pochodzenia. Adrian Prawica i Rafał Muskała zaprosili do współpracy wiele znanych nazwisk m.in. Domica Pacygę – na co dzień wykładowcę w Columbia College, a prywatnie wielkiego pasjonatę historii południowej części Chicago. Donald Pienkos, który wykłada na Uniwersytecie w Milwaukee również ma ogromną wiedzę na temat polskiej emigracji. Z kolei James Pula jest profesorem historii. W filmie swoją wiedzą dzielą się również Victoria Granacki, Rod Sellers, Daniel Pogorzelski, Piotr Domaradzki i Jan Lorys. Każdy z historyków opowiada kawałek historii, a całość składa się na ponad 300 lat istnienia Polaków w Stanach Zjednoczonych.
Istotnym elementem filmu są również stare zdjęcia i filmy. Reżyser filmu – Adrian Prawica, pokazał Chicago takie jakie możemy je zobaczyć dzisiaj i połączył to z filmami sprzed stu lat. Daje nam to poczucie jak wiele się zmieniło.
Muzyka stworzona przez muzyków na co dzień mieszkających w Chicago oddaje polską kulturę. Głos Andrzeja Krzeptowskiego-Buhaca, który pochodzi z polskich Tatr przywołuje na myśl tęsknotę za ojczyzną. Muzykę komponował także Mirek Miyo Mardosz, Jan Zienko i Sławomir Bielawiec. Z kolei piosenkę tytułową skomponował muzyk albańskiego pochodzenia Jeton Murtishi.