JEZIORO BODEŃSKIE
film fabularny, psychologiczny
/Polska/ 1985/ 82 min
reżyseria Janusz Zaorski
Jezioro Bodeńskie to już klasyka filmowa, film o tym czy pozostać po wojnie na zachodzie czy wrocić do kraju na wschód, dzisiaj nadal zadajemy sobie te „emigracyjne” pytania tylko w odwrotnej kolojności – czy wyjechać na zachód czy pozostać na wschodzie?
Film Jezioro Bodeńskie stanowi udaną próbę zmierzenia się ze specyficznym, nostalgiczno-poetyckim klimatem dygatowskiej prozy. Zachowując wierność duchowi jego autobiograficznej powieści, reżyser tworzy przede wszystkim portret psychologiczny młodego polskiego inteligenta, przeżywającego wojnę jako ogromny wstrząs duchowy, który zachwiał jego dotychczasowym sposobem myślenia. Filmem tym Zaorski włącza się także w dyskurs na temat naszych narodowych wad i zalet, specyficznego rozumienia polskości, stereotypów zachowania Polaka wobec cudzoziemców. “Jezioro Bodeńskie” nie obfituje w zaskakujące wydarzenia, a budowanie swoistej dramaturgii polega tu przede wszystkim na dokładnym rejestrowaniu gestów i reakcji bohaterów.
Bohater, Polak, zostaje w roku 1940 wraz z grupą obywateli brytyjskich i francuskich internowany w małej szwajcarskiej miejscowości. Obóz mieści się w dawnej szkole. Uwagę bohatera zwraca wesoła blondynka z Warszawy, Janka Birmin, ale zaprzyjaźnia się z piękną Francuzką, Suzanne. Młoda kobieta interesuje się Polską, razem czytają poezje polskich wieszczów. Bohater zniechęca się jednak do Suzanne, natomiast zaczyna adorować przybyłą z nową grupą internowanych młodą i ładną Renee Bleist. Nieznośni bliźniacy, bracia Krupscy, trafiają na pamiętnik bohatera i na głos odczytują zapisane jego rozmyślania o Suzanne . . . Suzanne i Janka zaprzyjaźniają się i przestają interesować bohaterem. Francuz Ruollot ze skonstruowaną przez siebie prymitywną lotnią rzuca się z dachu i ponosi śmierć . . . Bohater, poproszony o wygłoszenie dla internowanych wykładu na temat swego narodu, kpi ze wszystkich zebranych na sali. Janka patrzy na niego z nieukrywanym oburzeniem. Pewnego dnia Suzanne opuszcza obóz. Dopiero po wielu latach bohater spotyka ją na dziedzińcu szkoły.
Reżyser II Krystyna Grochowicz, Stanisław Kałużyński
Scenariusz Janusz Zaorski
Zdjęcia Witold Adamek
Scenografia Allan Starski
Muzyka Jerzy Satanowski
Obsada: Krzysztof Pieczyński, Joanna Szczepkowska, Małgorzata Pieczyńska, Gustaw Holoubek, Joanna Szczepkowska, Maria Pakulnis, Andrzej Szczepkowski, Henryk Borowski, Krzysztof Zaleski, Krzysztof Kowalewski, Kalina Jędrusik
Nagrody
1986 Locarno (MFF)-Grand Prix
1986 Locarno (MFF)-nagroda jury młodzieżowego
1987 Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego dla Marii Pakulnis, Gdynia 1986 nagroda za rolę drugoplanową, nagroda główna dla Krzysztofa Pieczyńskiego.