XX Międzynarodowy Festiwal Poetycko-Filmowy „Maj nad Wilią i Wisłą”
Zajazd poetów na Litwie – z pierwszą odsłoną w Polsce
26-30 maja 2013, Wilno
25-29 września 2013, Warszawa – Wilanów
Nowatorski projekt łączący poezję z filmem, Wilno i Warszawę.
W 20. edycji Międzynarodowego Festiwalu Poetyckiego Maj nad Wilią organizatorzy, wychodząc naprzeciw potrzebom twórców oraz odbiorców kultury – polskich, litewskich i zagranicznych – rozszerzają jego formułę o równoległą część w Warszawie oraz urozmaicają dziewiętnastoletnią formułę poetycką wizualnym elementem filmowym. Festiwal ma na celu ukazanie polskiej i zagranicznej publiczności dorobku poetów i filmowców polskiego pochodzenia ze Wschodu w relacji do sytuacji emigrantów na Zachodzie. Impreza będzie organizowana w dwóch częściach: pierwsza, w maju 2013 w trakcie jubileuszowego XX Festiwalu „Maj nad Wilią” w Wilnie, a druga w Warszawie w dniach 25-29 września 2013. Organizatorzy specjalnie wybrali Polskę i Litwę jako miejsce spotkania dwóch kultur – Wschodu i Zachodu – ze względu na specyficzne historyczne dziedzictwo obu krajów. Celem festiwalu jest kreowanie pozytywnego wizerunku współczesnej Polski na arenie międzynarodowej.
Maj nad Wilią
W jubileuszowym 20. festiwalu wzięło udział ponad 30 uczestników z zagranicy – przede wszystkim z Polski, ale też z Białorusi, Łotwy, Belgi, Niemiec, Francji, USA i Libanu. Wśród nich byli nie tylko poeci i pisarze, lecz także ludzie filmu, teatru, grupa młodzieży działającej w ramach portalu www.weare.pl przy Akademii Wilanowskiej w Warszawie oraz członkowie wileńskiego Klubu Włoczegów. W roku Powstania Styczniowego nawiązaliśmy również do kart historii. Poświęcony mu został panel zajęć na temat roli powstania jako inspiracji dążeń niepodległościowych, przypomniane zostały dzieła literatury i sztuki inspirowane powstaniem. Na konferencji zaprezentowany został dorobek przedsięwzięcia, przypomniane nazwiska jego znakomitych uczestników. Spotkania w maju stały się tradycją, a we wszystkich edycjach udział wzięło około 400 twórców zagranicznych, reprezentujących 23 kraje. W tej liczbie znaleźli się nie tylko ludzie pióra, ale również badacze literatury i sztuki oraz artyści. W festiwalach „Maj nad Wilią” uczestniczyli liczący się współcześni poeci litewscy oraz polscy poeci z Wilna. Towarzyszyły im konferencje, plenery malarskie i koncerty. Udział wzięły tysiące wilnian, zaś trasy wypraw literackich prowadziły przez dziesiątki miejscowości Wileńszczyzny oraz wielu miast na Litwie. „Maj nad Wilią” to promocja literatury i sztuki, integrowania miejscowych literatów, nawiązywanie współpracy ze środowiskami twórczymi w Polsce i w innych krajach. Na pokłosie festiwalu składają się dziesiątki książek, w tym przekładów. Spotkania znalazły swe odbicie w prestiżowych programach radiowych oraz w filmach emitowanych w Telewizji Polskiej.
W ramach tegorocznego festiwalu 30 maja 2013 w Instytucie Kultury Polskiej w Wilnie odbył się Dzień Młodzieży i Filmu, w czasie którego pokazano filmy o życiu młodych Polaków w Niemczech – „Dzieci emigracji/ Migrationskinder” , w USA – „Oblicza Ameryki”, a także najnowszą produkcję, „Pokolenie PLT”.
20 lat festiwalu „Maj nad Wilią”
W 19 edycjach festiwalu „Maju nad Wilią” udział wzięło ok. 300 twórców zagranicznych z 22 krajów – z Europy, Ameryki, Azji – z Litwy i Polski, Białorusi, Ukrainy, Łotwy, Estonii, Rosji, Czech, Węgier, Niemiec, Austrii, USA, Kanady, Francji, Szwecji, Belgii, Grecji, Macedonii, Bułgarii, Finlandii, Iraku i Wietnamu. Festiwale znalazły swe odbicie w pracach naukowych, ich bibliografia zawiera setki pozycji – są to wiersze i przekłady, nowe książki, artykuły w prasie fachowej, nagrania oraz reportaże i filmy wyemitowane w różnych mediach (m.in Program II PR, TVP). Wantologii pt. Przenieść Wilno do serca – Portret Miasta znalazły się utwory 50 poetów z 7 krajów. Romuald Karaś – długoletni Prezes Związku Literatów Polskich – zainicjował Biblioteczkę Wileńską (Oficyna „Pod Wiatr”, Warszawa), liczącą ponad ok. 60 pozycji, w której debiutowało wielu poetów wileńskich. Każdy z festiwali miał swój wiodący temat, podejmowany również na towarzyszących im konferencjach, np. twórczość A. Mickiewicza, T. Konwickiego, braci Mackiewiczów (z udziałem A. Niemczykowej, córki S. Cata Mackiewicza), P. Jasienicy (z udziałem E. Beynar-Czeczott), Żagarystów. Jeden z festiwali dotyczył rozważań, co nam pozostało ze spuścizny Jagiellonów i Unii, inny pytał o inspiracje w Miastach straconych i odzyskanych. Sporo miejsca poświęcano współczesnym twórcom miejscowym. Dwukrotnie bohaterem „Maja nad Wilią” był Czesław Miłosz. Unikalny był festiwal z okazji 100-lecia jego urodzin: Zrozumieć Miłosza – z bogatym pokłosiem materiałów, drukowanych w „Znad Wilii”, a jeden z numerów pisma (160 stron) był polskiemu nobliście poświęcony w całości. Wśród gości byli wybitni przedstawiciele kultury polskiej m.in. Marek Skwarnicki – publicysta Tygodnika Powszechnego, Kazimierz Orłoś – pisarz, Tadeusz Kijonka – redaktor naczelny miesięcznika Śląsk, Barbara Gruszka-Zych, Dorota Koman – Biblioteka Narodowa, Bogdan Zadura – redaktor naczelny miesięcznika Twórczość, Tomasz Łubieński – redaktor naczelny miesięcznika Nowe Książki, Bohdan Urbankowski – pisarz historyczny, białoruski twórca opozycyjny Zenon Poźniak, Krzysztof Zanussi – wybitny reżyser propagator pojednania polsko-litewskiego, artyści malarze Franciszek Maśluszczak i prof. Andrzej Strumiłło, rzeźbiarz Andrzej Renes, ludzie ze świata teatru, filmu i muzyki.
Maj nad Wilią i Wisłą…
W trakcie festiwalu Maj nad Wilią został ogłoszony konkurs dla młodzieży na temat Powstania Styczniowego. Jest to element łączący dwie części festiwalu. Konkurs zostanie rozstrzygnięty we wrześniu 2013 w Warszawie.
We wtorek 25. września 2013 w Wilanowie rozpoczynamy XX Maj nad Wilią i …Wisłą połaczony z festiwalem filmów emigracyjnych EMiGRA.
Obszerną relację z Maja nad Wilią zamieścił portal pl.delfi.lt.
Dokładną informację o konkursie Powstanie Styczniowe 1863 oczami młodych – można znaleźć na portalu www.weare.pl.
Twórca i organizator Międzynarodowego Festiwalu Maj nad Wilią i Wisłą –
Romuald Mieczkowski – romekmiecz@wp.pl, +48 508764030