Reżyser: Agata Lewandowski

Dzieci emigracji / Migrationskinder

Film: Dzieci emigracji / Migrationskinder
Reżyser: Agata Lewandowski
Czas: 25 min / 2011

Dzieci emigracji?
Młoda Polonia?
Młodzi Polacy w Niemczech?
Jak określa się młode pokolenie Polaków urodzonych w Niemczech? Odpowiedzi na te pytania próbuje znaleźć dokumentalny film Agaty Lewandowskiej opowiadający historie pięciu „berlińsko-polskich” nastolatków. Zuza, Iga, Max, Łukasz i Mateusz próbują odpowiedzieć sobie sami – kim się czują? Gdzie chcieliby w przyszłości żyć? Co jest w nich polskie, a co niemieckie i czy maja potrzebę identyfikacji? To, co ich łączy to język, polskie rodziny i szkoła, do której trafili, bo lubią mówić po polsku. Kim są młodzi Polacy urodzeni zagranicą – Europejczykami ? Polakami ? Niemcami? Pierwsze powojenne pokolenie Polaków potrafiło pogodzić w sobie bezboleśnie „polskość” i „niemieckość”. Jako pierwsi potrafili spojrzeć na Niemcy i Polskę bez stereotypów. Zuza, Iga, Max, Łukasz i Mateusz są symbolami nowego pokolenia, które patrzy w przyszłość wolne od obciążeń i uprzedzeń historycznych.
Czy dorośli są w stanie się tego nauczyć od młodych?

Film „Dzieci emigracji / Migrationskinder” został w 2012 roku nominowany do niemiecko-polskiej nagrody dziennikarskiej.

Pokolenie PLT

Tytuł: Pokolenie PLT
Reżyseria: Agata Lewandowski
Scenariusz: Romuald Mieczkowski
Czas: 25 min.
Polska – Litwa 2013

Pokolenie PLT
Film miał na początku nudny tytuł roboczy „Młodzi Polacy na Litwie”. W trakcie realizacji filmu i długich wieczornych rozmów właśnie z młodymi Polakami w Wilnie spytałam, jak chcieliby się określić sami, jak mam zatytułować ten film? Odpowiedzieli: czujemy się jak pokolenie PLT. Tegoroczni maturzyści liceum Jana Pawła II w Wilnie, podobnie jak wszyscy młodzi polscy wilnianie mówią na co dzień w trzech językach. Czasem mieszają je wszystkie w jednym zdaniu, co można usłyszeć, jadąc wileńskim trolejbusem. Tworzy to niepowtarzalny „ polonijny język litewski”. Młodzi wilniucy nie mają kompleksów ani uprzedzeń, chcą żyć normalnie w mieście, które jest ich stolicą, bo w nim urodzili się i mieszkają. Mają wiele pomysłów na życie, tak samo jak ich rówieśnicy z innych krajów Unii Europejskiej. Część z nich chce popróbować smaku życia zagranicznego. Nieco starsi od nich – członkowie Klubu Włóczęgów Wileńskich – tworzą grupę awangardowej, offowej młodzieży polskiej, która pielęgnuje swoje pochodzenie, nie biorąc udziału w imprezach folklorystycznych. Są wśród nich również Litwini z krwi i kości, którzy nauczyli się polskiego z kreskówek na dobranoc w polskiej TV, odbieranej i bardzo popularnej na Litwie w czasach ZSRR. Rodzice młodych Polaków na Litwie to często pary mieszane – polsko-litewskie lub polsko-rosyjskie. Wielu z nich kiedyś pokochało tę różnorodność kulturową i dzisiaj nie mają z tym problemów. Pozostaje pytanie, czy pies w rodzinie polsko-litewskiej, urodzony w Wilnie, ale „rozmawiający” na co dzień ze swoimi właścicielami po polsku – to Litwin czy Polak?
Pokolenie PLT jest kontynuacją serii filmów o tym, co dzieje się w głowach i duszach młodych Polaków urodzonych poza granicami kraju, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Zanim zdecydowałam się go pokazać w Warszawie, zorganizowaliśmy w maju tego roku premierą litewską w Instytucie Kultury Polskiej w Wilnie. Jego bohaterowie – młodzi Polacy na Litwie – zobaczyli siebie na ekranie, byli dumni ze swoich osiągnieć i śmiali się ze swoich błędów. Film zaakceptowali i chcieli, żebym ich również pokazała w Polsce – takimi, jakimi są naprawdę, a nie jedynie postrzeganymi w kategoriach „PL” lub „LT”.
Agata Lewandowski

Skądinąd dziennikarze

Tytuł: „Skądinąd dziennikarze”
Reżyser: Piotr Latałło i Agata Lewandowski
Czas: 25 min/ 2012

Forum Mediów Polonijnych to spotkanie ludzi, a dokładanie dziennikarzy dobrej woli. Czym jest dziennikarz polonijny? To w większości dziennikarz obywatelski  mieszkający zagranicą. Na co dzień pracuje w mediach polonijnych, a może bardziej działa społecznie, często z potrzeby mówienia po polsku i utrzymywania kontaktu z krajem. W trakcie 20 lat istnienia Forum wytworzyła się nowa grupa dziennikarzy polonijnych zawodowo tworzących media. Forum to przede wszystkim spotkanie ludzi, którzy na przestrzeni lat stworzyli platformę współpracy i jednocześnie całkowicie nieformalną sieć przyjaciół na całym świecie. Pierwszym a zarazem największym osiągnieciem Forum była konfrontacja Polaków ze Wschodu z emigrantami z Zachodu.
Dobry duchem podtrzymującym poziom „forumowej” adrenaliny na odległość był Tadeusz Urbański ze Sztokholmu. To on rozsyłał regularnie nieformalne komunikaty o tym, co dzieje się z Forumowiczami zawsze z wyraźnym zaznaczeniem ile dni pozostało jeszcze do Forum. Otrzymał od Prezydenta RP brązowy krzyż  zasługi. Tak naprawdę to był wypełni zasłużony medal za przyjaźń. Teresa Pakosz – dziennikarka Radia Lwów ciągle na nowo zakochana w swoim rodzinnym mieście, wolała przyjechać na Forum, niż na wycieczkę do Grecji. Małgorzacie Wojcieszyńskiej ze słowackiego kraju środka między Wschodem a Zachodem, poprzez Forum udało się stworzyć nową formę gazety, która jest pismem dla prawie wszystkich grup odbiorców. Dzięki wielu warsztatom, jakie organizuje dla swoich polsko-słowackich korespondentów, tworzy prawdziwą redakcję Monitora Polonijnego. Janusz Szlechta z Nowego Dziennika w Nowym Jorku ze spontanicznych kabaretów forumowych stworzył projekt amerykańsko-polskiego Kabaretonu. A kiedy Radiu Lwów groziło zamknięcie zorganizował składkę wśród Polonii amerykańskiej. Dodanym efektem ubocznym forum poza jego walorami krajoznawczymi jest wschodnio – zachodnie małżeństwo „forumowe”. Irek Lemans z polskiego radia w kanadyjskim Winnipeg zakochał się na forum od pierwszego wejrzenia w Sabinie Giełwanowskiej z  Radia Znad Wilii. Dziś razem pracują dla Polaków w kraju pachnącym żywicą. Tomek Klon studiuje zarzadzanie w Niemczech, ale już teraz wie, że przejmie po rodzicach prowadzenie polskiego miesięcznika od 15 lat ukazującego się w Berlinie. Rósł razem z tą gazetą, która jest dla niego trochę jak młodsza siostra.
Teresa Pakosz – Lwów, Ukraina – Radio Lwów, Tadeusz Urbański – Szwecja, Sztokholm – Ligatur, Małgorzata Wojcieszyńska – Bratysława, Słowacja – Monitor Polonijny, Janusz Szlechta – Nowy Jork, USA – Nowy Dziennik, Tomasz Klon – Berlin, Niemcy – Kontakty – to bohaterowie reportażu o Polakach, którzy piszą po polsku dla Polaków zagranicą. Dlaczego właśnie wybrali taką pracę ? Jak czują się na emigracji? Jak są postrzegani przez swoich zagranicznych współrodaków? Czy myślą o powrocie do Polski ? – na te i podobne pytania próbują odpowiedzieć „skądinąd dziennikarze” w reportażu Agaty Lewandowskiej i Piotra Latałło.