Andrzej Żuławski

Polski reżyser, scenarzysta, aktor filmowy i pisarz.
Urodził się we Lwowie. Był synem dyplomaty Mirosława Żuławskiego. Często więc zmieniał miejsce zamieszkania w związku z pracą ojca. Podczas bombardowania Lwowa jako kilkuletni chłopiec odniósł poważne obrażenia i stracił wzrok w jednym oku. Po wojnie z ojcem przeniósł się do Francji i Pragi.
Żuławski studiował w paryskiej uczelni filmowej IDHEC, którą ukończył w 1959 roku. Studiował także filozofię na Sorbonie oraz Uniwersytecie Warszawskim.

Karierę rozpoczynał pracując z Andrzejem Wajdą przy filmach “Samson”,”Miłości dwudziestolatków” oraz “Popiołach”. Twórcy nie doszli jednak do porozumienia podczas produkcji “Jądra Ciemności”. Wajda – pomimo wspólnego wyjazdu do Stanów z Żuławskim – finalnie zrezygnował z projektu i wrócił do Polski.
Otwarty konflikt nastąpił jednak po premierze debiutu reżyserskiego Żuławskiego czyli “Trzeciej cżęsci nocy” z 1971 roku. Film oparty luźno na historii życia ojca reżysera został udramatyzowany. Wajda skrytykował narrację, co spowodowało ostrą reakcję Andrzeja Żuławskiego.

Kolejny film Żuławskiego “Diabeł” realizowany był jednak w ramach Zespołu Filmowego “X”, którym kierował właśnie Wajda. Film został oceznzurowany i otrzymał zakaz rozpowszechniana (trwający do połowy lat 80’ XX wieku).

Z powodu problemów z cenzurą wyjechał do Francji, gdzie zaczął tworzyć pierwsze zagraniczne filmy, a w tym między innymi – “Najważniejsze to kochać”, które odniosło duży sukces komercyjny.
Po powrocie do Polski zdecydował się na adaptację “Trylogii Księżycowej” według powieści swojego dziadka, znanego pisarza Jerzego Żuławskiego. Film był fantastyką, która miała rywalizować z “Odyseją Kosmiczną”. Pojawiły się jednak problemy z Ministerstwem Kultury, które nakazało zamknięcie planu. Ekipa próbowała walczyć z decyzją, jednak produkcję wstrzymano. Film został dokończony przez Andrzeja Żuławskiego w innej formie dopiero w roku 1988.

Po konflikcie z polskim ministerstwem wrócił ponownie do Francji, gdzie wyreżyserował “Opętanie”. Historia żony zdradzającej męża z monstrum zabijającym mężczyzn spodobała się widzom. Film zdobywa nagrody na festiwalach oraz świetne recenzje krytyków. Kolejne dwa filmy Żuławskiego “Kobieta publiczna” i ‘Narwana miłość” stanowiły luźne adaptacje “Biesów” i “Idioty” Fiodora Dostojewskiego. W ”Narwanej miłości” wystąpiła Sophie Marceau, późniejsza towarzyszka życia reżysera.

Andrzej Żuławski wraz z Sophie Marceau, zrealizowali w 1989 “Moje noce są piękniejsze niż wasze dni”, który spotkał się z negatywnymi opiniami widzów i krytyków. W 1991 w ramach koprodukcji francusko-niemieckiej Żuławski nakręcił “Błękitną nutę”, czyli autorską wizję 36 ostatnich godzin z życia Fryderyka Chopina.
Żuławski po zmianie systemu politycznego zdecydował się nakręcić w Polsce “Szamankę”. Film oparty na scenariuszu aktywistki i feministki Manueli Gretkowskiej. Bohaterka filmu stopniowo usidla nauczyciela uniwersyteckiego, wdając się z nim w niebezpieczną dla niego grę erotyczną skutkującą finałem, w którym kobieta pożera surowy mózg swojego kochanka. “Szamanka” wywołała wielki skandal i oburzenie.
W 2000 Żuławski zrealizował “Wierność” na podstawie powieści “Księżna de Cleves” Madame de La Fayette. Ostatni film reżysera to zrealizowana po wieloletniej przerwie adaptacją “Kosmosu” Witolda Gombrowicza.

Poza reżyserią Andrzej Żuławski pisał także książki. Stworzył dziennik pod tytułem “Nocnik”, w którym opowiada o okresie pomiędzy listopadem 2007 a listopadem 2008. Książka została wycofana ze sprzedaży po prawomocnym wyroku, który był wynikiem sporu sądowego wytoczonego przez Weronikę Rosati (pierwowzoru głównej bohaterki).
Żuławski zmarł w wieku 75 lat w Warszawie.